Akne (sivilce) çok yaygın bir cilt sorunudur. Bu sorunu yaşayan insanlar sivilce akne tedavisi için çözüm yolları ararlar. Genelde yüz bölgesinde olmakla beraber vücudun farklı bölgelerinde de görülür. Gençler ve genç yetişkinlerde daha çok görülmekle birlikte birçok yetişkin insanlar da sivilce sorunu yaşayabilir.
Akne ile sivilce arasında ne fark var diye sorulduğunda; sivilcenin aknenin belirtisi olduğu söylenebilir. Yani önce sivilce oluşur bu sivilcenmelerin hastalık boyutu akne oluşumlarıdır.
Cildinizde yağ (sebum), bakteri, ölü cilt hücreleri ve kir tarafından tıkanabilecek gözenek adı verilen küçük delikler bulunur. Bu gözenekler tıkandığında sivilce veya lekeler oluşur. Çoğu zaman sivilceler yüzde meydana gelir ancak omuz, sırt ve göğüste de görülür.
Akne (sivilce) genel sağlığınız için ciddi bir risk oluşturmaz. Ama şiddetli sivilceniz varsa ağrı yapabilir, zamanla yara izine neden olabilir. Ayrıca görünen bölgelerdeki sivilceler ve sivilce izleri özgüveni etkileyebilir hatta depresyona kadar varabilir.
“Sivilceler geçer mi, sivilce (akne) nasıl tedavi edilir?” gibi sorular kafanızda dolaşabilir. Evet sivilceleriniz tedavi edilebilir, sayıları azaltılabilir, yara izleriniz uygun tedavi ile en aza indirilebilir. Sivilce sorununuz varsa kliniğimizden randevu alarak görüşmeye gelebilirsiniz.
Akne Sivilce Türleri Nelerdir?
Farklı türde sivilcelerle karşılaşabiliriz. Ciltteki gözeneklerin tıkanması sonucunda Komedon olarak adlandırılan beyaz ve siyah noktalar en yaygın sivilce belirtileridir.
Komedonlar genellikle yüz, çene, alın, burun gibi yağ bezlerinin çok olduğu bölgelerde görülür. Gözeneklerde biriken yağ (sebum), kir ve ölü deri hücreleri komedonları yani siyah ve beyaz noktaları oluşturur.
Siyah noktalar: Siyah noktalara açık komedonlar da denir. Cilt yüzeyine ulaşan ve açılan tıkalı foliküller, kirli olduklarından değil sebumun hava ile temasından dolayı siyah görünürler.
Beyaz Noktalar: Kapalı komedonlar olarak tanımlanır. Cildin altında kalan ve beyaz bir top oluşturan tıkalı saç folikülleridir. Açıklık çok küçük olduğu için hava almazlar ve bu nedenle beyaz görünürler.
Papüller: Küçük pembe renkte görünen ve dokunulduğunda hassas olan iltihaplı lezyonlar.
Püstüller veya sivilceler: Tabanı kırmızı olabilen irin dolu sarı ve beyaz lezyonlarla kaplı papüller.
Nodüller: Cildin derinlerinde oluşan büyük ağrılı katı lezyonlar.
Şiddetli nodüler akne: Bunlara kistik akne de denir. Derin, ağrılı, cerahat dolu lezyonlar.
Sivilce Akne Belirtileri Nelerdir?
Vücudumuzun hemen her yerinde bulunmakla beraber sıklıkla fark edilen bölgeler:
Yüz ve boyun
Sırt
Omuzlar
Göğüs
Sivilceniz varsa cildiniz pürüzlü bir doku oluşturur. Koyu lekeler veya noktalar (hiperpigmentasyon) ve kızarıklık gibi ciltte renk değişiklikleri gözlenir. Şişme, iltihaplanma ve ağrı hissi yine sivilce belirtileridir.
Sivilcenizi patlatmanız durumunda cildinizde yara izleri veya renk değişimleri görülür. Bu yüzden sıkarak patlatmaktan kaçınmalısınız. Sabırlı olup daha ciddi durumlarda dermatoloğa gitmek doğru olacaktır.
Akne Neden Olur?
Sivilce derinizdeki gözeneklerin yağ, ölü deri ve bakterilerin etkisiyle tıkanması sonucunda ortaya çıkar.
Cildinizde her gözenek bir folikülü açar. Folikül, bir saç ve bir yağ bezinden oluşur. Yağ bezleri cilt yüzeyine yakın küçük bezlerdir. Bunlar saçı ve cildi yağlayarak kurumasını engelleyen sebum adı verilen bir madde üretirler.
Yağ bezleri çok fazla sebum ürettiği zaman akneler oluşur. Fazla sebum, ölü deri hücreleriyle karışırak saç folikülünde tıkaçlar oluşturur. Bu tıkaçlar ciltte siyah ve beyaz noktaların oluşmasına neden olur.
Ciltte bulunan normalde zararsız bakteriler tıkalı folikülleri enfekte ederek, papülleri, püstülleri, nodülleri veya kistleri oluşturur.
Sivilcelerin Neden Ergenlerde Daha Büyük Sorun Oluşturur?
Ergenlik döneminde ortaya çıkan testosteron adı verilen bir hormonun artmasıyla ergenlik sivilcelerinin de arttığı düşünülmektedir. Bu hormon erkek ve kızlarda farklı organların gelişiminde rol oynar.
Yağ bezleri hormonlara karşı duyarlıdır. Testosteron seviyesinin artması cildin ihtiyaçtan fazla sebum üretmesine neden olur. Buna bağlı olarak da sivilce oluşumu etkilenir.
Sivilceler aile hikayenizle de ilgilidir. Ailenizde sivilce sorunu yaşandıysa sizde de yaşanabilir. Bir araştırmaya göre ebeveynleri ikisinde de sivilce olmuşsa sizinde sivilceniz olma olasılığınız daha yüksektir.
Kadınlarda Sivilce Sorunu
Kadınlar ve erkekler yetişkin oldukları zaman da akne sorunu ile karşılaşabilirler.
Kadınlarda yetişkin aknesi daha çok görülür. Bu da belirli zamanlardaki hormon seviyelerindeki değişimden kaynaklandığı düşünülmektedir. Regl, Hamilelik vepolikistik over sendromu durumlarında sivilce oluşumunun arttığı gözlenir.
Çevremizdeki kullandığımız bazı şeyler sivilcemizin artmasına neden olabilir. Örneğin;
Bazı kozmetik ürünler
Bazı ilaçlar
Sigara içmek
Yüksek glisemik indeksli diyetler
Stres
Spor kasklar, şapkalar, dar giysiler
Hava kirliliği, yüksek nemli hava sivilce artışını etkiler.
Sivilce Akne Nasıl Tedavi Edilir?
Sivilce akne tedavisi dermatologları ilgilendiği bir alandır. Özellikle ileri dereceli bir akne sorununuz varsa tedavi için bir dermatolog tercih etmelisiniz.
Dermatologlar sivilceyi şiddet derecesine göre sıralarlar. Bu dereceleme 1 ve 4 arasındadır;
Derece (hafif): Genelde siyah ve beyaz noktalar, birkaç papül ve püstül
Derece (orta): Birden fazla papül ve püstülün olduğu durum
Derece (orta derecede şiddetli): İltihaplı nodüllerele birlikte çok sayıda papül ve püstül. Ayrıca sırtta ve göğüste de görülmesi
Derece (şiddetli nodülokistik sivilce): Çok sayıda ve ağrılı iltihaplı püstüllerin ve nodüllerin bulunması
Sivilce akne tedavinizde doktorunuz muayeneden sonra size uygun bir tedavi planlaması yapacaktır. Bu planlamayı belirleyen faktörler vardır, bunlar;
Sivilcenizin türü
Aknelerin bulunduğu yerler
Önceki tedavileriniz
Yaşınız
Aknelerin izler ve lekeler bırakıp bırakmadığı
Bu verilere göre doktorunuz, oral ilaçlar almanızı, topikal ilaçlar kullanmanızı veya ikisini birden önerebilir. Tedavideki amaç sivilce oluşmasını durdurmak ve lekeler oluşmuşsa onları iyileştirmektir.
Akne izleri ve sivilce akne tedavisinde günümüzde lazer sistemleri kullanılmakta ve iyi sonuçlar alınmaktadır. Lazerle sivilce akne izi tedavisi kliniğimizde yapılmaktadır.
Retinoid Nedir Ve Neden Kullanılır?
Retinoidler A vitamininden türetilen ilaçlardır yani cilt sağlığını destekleyen A vitamini ile benzer bir yapıya sahiptirler. Retinol, hafif sivilce ve kırışıklık için kullanılan bir retinoid çeşididir.
Retinoidler; sivilceler, kapalı komedonlar, cilt kırışıklıkları, rozasea, geniş gözenekler, cildin daha düzgün görünmesi ve lekeler gibi birçok endikasyonda kullanılabilmektedir.
Bazı retionidler reçete ile satılırken bazıları reçetesiz satılmaktadır. Fakat retinoid kullanmanızın gerekip gerekmediği veya nasıl kullanmanız konusunda mutlaka bir dermatologla görüşmeniz gerekir.
Sivilce Çıkmasını Nasıl Engelleyebilirim?
Özellikle hormon değişiklikleri sırasında sivilceleri önlemek çok zordur, ancak artma riskini azaltabiliriz.
Yüzünüzü her gün ılık suyla yıkamak
Yağsız nemlendirici kullanmak
“Komedojenik olmayan” makyaj ürünleri kullanmak ve gün sonunda makyajınızı çıkarmak.
Ellerinizi yüzünüze götürmemek.
Aknenin (Sivicenin) Geçmesi Ne Kadar Sürer?
Sivilcelerin kendiliğinden geçmesi bir ile iki hafta sürebilir. İlaç tedavisi ve iyi bir cilt bakımı ile daha hızlı bir iyileşme görülebilir. Şiddetli sivilcelerde ilaç tedavisi ile birkaç haftada sonuç alınabilir.
Akne Yara İzlerine (Skar) Neden Olabilir Mi?
Cildimiz en büyük organımızdır. Üç ana katmandan oluşur. Dıştan içe doğru sıralarsak, epidermis, dermis ve hipodermistir. Bu katmanlar iç organlarımızı korur ve D vitamini üretilmesine yardım eder. Yağ bezlerinin olduğu bölgeler, özellikle yüz, sırt ve göğüs akne oluşumuna yatkındır.
Akne skarları sivilcelerin iltihaplanmasıyla meydana gelir. Sivilce izi, iltihaplanmış sivilcenin daha derin cilt katmanlarına zarar vermesi sonucu oluşur. Bazı sivilce izleri yüzeye yakın ve lekeleri küçük olduğunda çabuk iyileşir. Bazen de iltihaplanma çevre dokuya yayılır ve derin izlere neden olur.
Akne izleri, cilt yüzeyinde girintili çıkıntılı bir yüzey oluşturur ya da kabarık bir yara izi (keloid) oluşturabilir. Aslında bu durumlar cildinizin yarayı (akneyi) iyileştirmeye çalıştığının işaretidir. Bu iyileştirmeyi kolejen üreterek yapar, fazla kolejen üretimi kabarık bir yara izi (keloid) oluşumuna neden olur.
Akneniz olması her zaman yara izlerinizin olacağı anlamına gelmez. Tüm sivilce izleri kalıcı değildir. Tedavi edilebilir. Doğru tedavi yöntemi ve bu tedaviye uymak cildinizdeki yara izlerini yok edebilir.
Sivilceleri Sıkmak Veya Patlatmak Cilde Zarar Verir Mi?
Birçok genç sivilcelerini sıkmayı ve patlatmayı çok sever. Ya da bilinçsiz şekilde eli yüzünde sivilceleri ile oynar. Ancak cilt sağlığı açısından sivilce sıkmak ve patlatmak doğru değildir. Sivilcenizi sıkarak cildinizde çeşitli sorunlar oluşturabilirsiniz.
Sıkılan sivilcenin açıklığına bakteriler girebilir ve bunlar enfeksiyon oluşmasına neden olur.
Cildinize çok baskı uyguladığınız için yara oluşturabilirsiniz.
Cildinizin yapısını bozarak enfeksiyon oluşma riskini arttırırsınız bu da sivilceyi daha büyütür ya da sayılarını arttırabilir.
Sivilceleri sıkmak veya patlatmak ciltte yara izi ve leke oluşmasına neden olabilir.
Akneli Ciltlerin Bakımında Nelere Dikkat Edilmeli?
Akne birçok kişiyi, özellikle de ergenleri rahatsız eden önemli bir sağlık ve estetik sorunudur. Bu sorunla baş etmek için cilt bakımımıza özen göstermeliyiz. Peki nelere dikkat etmeliyiz?
Akneli ciltlerin temizliğinde kullanacağınız ürünleri cilt yapınıza göre seçmelisiniz.
Cildinizi çok sık yıkamak akneleri azaltmaz tam tersine arttırabilir ve sivilcelerin alevlenmesine sebep olabilir. Günde iki defa yıkamak yeterlidir.
Cilt temizliği yaparken, özellikle akneli ciltlerde; keselemek, fırçalamak ve cildi aşırı ovmak doğru değildir. Çünkü cilt tahriş edildiği zaman akne daha kötü hale gelebilir.
Yağlı ve yoğun kapatıcı özelliği bulunan makyaj ürünleri gözenekleri tıkayarak aknelerin artmasına neden olabilir. Bu yüzden akneniz varsa daha çok su bazlı, komedojenik olmayan ve paraben içermeyen ürünler tercih edilmelidir.
Makyaj ürünleri kişiseldir, başkalarıyla kullanmak akne oluşumuna sebep olabilir.
Yaz Ayları Neden Daha Fazla Sivilceye Neden Olur?
Sivilce ile ilgili sorunu olan kişiler yaz aylarında sivilcelerinin daha da kötüleştiklerini fark edebilirler. Yapılan araştırmalar yaz sıcaklarının sivilce artışı üzerinde etkili olabileceğini gösteriyor.
Yaz aylarında sivilce artışı, cildimizin güneşe daha çok maruz kalmasıyla ilgili değildir. Yani sivilceler, güneş ışınları sebebiyle değil; sıcak hava, nem, terleme ve güneşten korunmak için kullanılan krem ve losyonların çok kullanılması sebebiyle kötüleşir.
Sıcak hava terlemeyi arttırır, daha çok dışarıda vakit geçirmek toz ve kirin derimizde kalmasına neden olur, kullandığımız kozmetik ürünler, güneşten koruyucular, nemlendiriciler, ölü deri hücrelerinin cilde yapışması sonucu gözenekler tıkanarak bakterilerin üremesine neden olur bu da sivilceleri arttırıp, daha fazla enfekte edebilir.
Yaz aylarında sivilce artışını engellemek için, cildinizi mevsimine göre korumak gerekir. Mevsim değişikliklerine uygun olan bir cilt bakımı rutini uygulamak cilt sağlığınız açısından önemlidir. Özellikle yaz aylarında köpüren temizleyiciler kullanmak, komedojenik olmayan ürünleri tercih etmek ve cildinize uygun yağsız güneş koruyucular kullanmak cild sağlığınız için iyi olacaktır.
Daha ileri sivilce sorununuz oluşursa ve bu durumla baş edemediğiniz durumda bir dermatologdan yardım almalısınız.
Akne Oluşumu ve Beslenme İlişkisi Nedir?
Diyet ve beslenme genel sağlığımızı etkiler. Peki sivilceleri nasıl etkiler?
Yapılan çalışmalar sonucunda, bazı gıdaların sivilceyi arttırdığı, iltihaplanma ve sebum üretimini tetiklediği ile ilgili kanıtların arttığı gözlenmiştir.
Akneye neden olabilen potansiyel yiyecekler;
Rafine karbonhidratlar ve şekerler yani “yüksek glisemik indeksli” gıdalar; beyaz un içeren ekmek-makarna, pirinç kekleri, kraker, cips, patates kızartması, şekerli ve gazlı içecekler
İnek sütü; yağlı, yağsız, normal fark etmez fazla süt tüketmek sivilceyi arttırabilir, ayrıca içlerindeki katkı maddeleri de eklenince durum daha da kötüleşebilir.
Omega-6 yağları; kötü yağlar dediğimiz fast food, mısır ve soya yağları, özellikle işlenmiş paketlenmiş gıdalarda bulunan yağlar ve “Batı diyetleri” Omega-6 yağları içermekte olup dolayısıyla sivilcelerinizi de arttırmaktadır.
Sivilce şikayeti olan kişilere süt kısıtlamasının, yeşil çay tüketiminin, düşük glisemik indeks-glisemik yüklü diyetin uygulamaları önerilmektedir. Ayrıca besinlerin yağ içeriğine, elzem yağ asitlerinin alım düzeyine dikkat etmeleri önerilebilir. Şiddetli aknede A ve E vitaminleri ile çinko kullanımı tedaviyi desteklemede etkili olmaktadır.
Sağlıklı beslenme azim ve kararlı olmayı gerektirir, güzel bir cilt için bunu başarabilirsiniz.
Sivilce Akne Ruh Sağlımı Etkiler Mi?
Sivilceler genelde yüzünüzde çıktığı için siz onları çok sık görürsünüz. Bu görüntü sizi ruhen rahatsız eder. Kendinize güveninizi olumsuz etkiler. Özellikle ergenlik döneminde hormonların etkisi ile akne sorunu kontrolünüz dışındadır. Bu durum strese neden olur ve gelecekte de karşınıza sorun çıkarabilir.
Akne gençler ve genç yetişkinler için zorlayıcı olabilir. Sivilceleriniz sizde çok endişe yaratıyor hatta sosyal aktivitelere katılımınızı engelliyorsa uzman bir doktora başvurmalısınız. Bir dermatolog ve bir psikiyatrist sorunlarınızı çözmede yardımcı olabilirler.
