Güneşin Vücudunuzu Etkilediği 13 Yol: İyi Ve Kötü
Güneşin Olumlu Etkileri;
Ruh Halinizi Geliştirir
Güneşte olmak insanları daha iyi hissettirebilir ve insanlar daha fazla enerjiye sahip olabilirler. Güneş ışığı, iyileştirilmiş ruh hali ile ilişkili olan beyindeki serotonin seviyelerini arttırır. Serotonin seviyeleri yaz aylarında en yüksek değere ulaşır.
Mevsimsel Depresyon Tedavisi (genellikle Mevsimsel Afektif Bozukluk olarak adlandırılır)
Bazı insanlarda kışın güneş ışığı eksikliği depresyonu tetikliyor gibi görünüyor. Semptomlar kötü ruh halleri, arkadaş edinme ve tutmada zorluk, aşırı yeme, yorgunluk ve çok fazla uyumayı içerir. Daha önce mevsimsel afektif bozukluk olarak bilinen mevsimsel depresyon sıcak aylarda nadir olarak görülmektedir.
Stresi Azaltır
Herkes aile, iş ve sağlık sorunları gibi çeşitli faktörler için stres yaşar. Stresin biraz güneşe maruz kalmak ve temiz havaya çıkmak gibi çeşitli şekillerde hafifletilebilir.
Uykuyu Geliştirir
Güneş ışığına maruz kalmak beyninizin melatonin üretmesini etkiler. Üretilen melatonin beyninize uyku zamanının geldiğini söyler. Hava karardığında melatonin üretmeye başlarsınız, böylece yaklaşık iki saat içinde uyumaya hazır olursunuz. Yaz aylarında daha fazla güneş ışığı ile, daha uyanık hissedeceksinizdir.
Modern teknolojinin ışık maruziyetimizi, TV ekranları ve bilgisayar ekranları (tabletler ve cep telefonları dahil) ile yapay olarak değiştirmesine izin veriyoruz. Sonuç olarak uykusuzluk görülme sıklığı teknoloji ile birlikte çok daha yüksektir.
D Vitamini
D vitamini, sağlıklı kemik gücünü korumaya yarayan bir vitamindir. Bu güneş vitaminini almanın bir yolu güneşten gelen ultraviyole ışığa maruz kalmaktır. Ancak, faydaları elde etmek için güneşte fazla zamana ihtiyacınız yoktur. İhtiyacınız olan tüm D Vitamini için sadece 15 dakika güneşe maruz kalmanız yeterlidir.
Güneşin Zararlı Etkileri;
Göze Güneş Hasarı
Güneşten gelen ultraviyole ışığa uzun süre korunmasız maruz kalmak retinaya zarar verebilir. Güneş ışığına maruz kalmadan kaynaklanan hasar, korneanın kenarı boyunca daha sonra kornea üzerinde büyüyebilen ve net görmeyi engelleyebilen bulutlu yumruların gelişmesine neden olabilir. UV ışığı da katarakt gelişiminde bir faktördür.
Isı Tüketimi
Isı tüketimi, genellikle aşırı terleme yoluyla vücuttan aşırı su ve tuzun kaybıdır ve bu kayıp vücut sistemini yanıltır. Sıcak bir ortamda çalışan insanlar aşırı ısının tükenme riski altındadır.
Isı tükenmesi belirtileri:
- Baş ağrısı
- Mide bulantısı
- Baş dönmesi
- Zayıflık
- Sinirlilik
- Susuzluk
- Ağır terleme
- Yüksek vücut ısısı
- İdrar çıkışında azalma
Sıcak çarpması
Isı tükenmesi tedavi edilmezse, sıcak çarpmasına neden olabilir. Sıcak çarpması, ısı ile ilgili en ciddi hastalıktır ve hayatı tehdit edebilir. Isı çarpması vücudun sıcaklığının hızlı bir şekilde yükselmesine neden olur. Sıcak çarpması derhal tıbbi yardım gerektirir, çünkü tedavi edilmezse ölüme veya kalıcı sakatlığa neden olabilir.
Sıcak çarpması belirtileri:
- Karışıklık, değişen zihinsel durum, konuşma bozukluğu
- Bilinç kaybı (koma)
- Sıcak, kuru cilt veya aşırı terleme
- Nöbetler
Güneş yanığı
Güneş yanıkları çok fazla güneşe maruz kalmanın en yaygın olumsuz etkilerinden biri olarak kabul edilmektedir. Güneş yanığının maksimum semptomlarının genellikle güneşe maruz kaldıktan yaklaşık 4-5 saat sonra ortaya çıkmaktadır.
Güneş yanığının genel belirtileri:
- Kırmızılık
- Ağrı / hassasiyet
- Şişme
- Kabarcıklar
- Bulantı, ateş, titreme veya baş ağrısı gibi grip benzeri semptomlar
İsilik
Ter kanalları cilt altında terlemeyi yakaladığında ortaya çıkan bir deri döküntüsüdür. Isı döküntüsü genellikle sıcak, nemli havalarda gerçekleşir. Genellikle kırmızı sivilce veya küçük kabarcık kümeleri gibi görünür. Isı döküntüsü cilt kıvrımlarında, dirsek kırışıklıklarında, kasıkta veya boyunda ve üst göğüste gelişir.
Isı döküntüsü, terlemeyi önlemek için serin bir ortamda kalarak ve cildin etkilenen bölgesini kuru tutarak tedavi edilebilir. Isı döküntüsü semptomlarını hafifletmeye yardımcı olmak için pudra kullanabilirsiniz. Bununla birlikte, merhem veya krem kullanılması tavsiye edilmez.
Cilt kanseri
Güneşe uzun süre maruz kalmanın en kötü sonucu cilt kanserinin gelişmesidir. Cilde güneş hasarı yıllar geçtikçe geliştiği için yaş aldıkça cilt kanseri gelişme riski de artar.
Bazal Hücreli Karsinom (BCC)
Bu tip cilt kanseri neredeyse her zaman güneşten zarar görmüş ciltlerde görülür. Genellikle ciltte görünümleri pembe, parlak ve kabarıktır. Cilt çok yumuşak hale geldiğinden kolayca yaralanabilir ve bu nedenle aynı noktada dönmeye devam eden bir kabuk gibi görünebilir. Bazal hücreli karsinomun, özellikle ustura kullandıkları ve kanseri tepeden çıkardıkları erkeklerin sakal bölgesinde yaygın olduğunu tespit edilmiştir. BCC genel olarak yayılmasa da, zamanla büyür ve derinleşir. Göz ardı edilirse sorun haline gelebilir.
Skuamöz Hücreli Karsinom (SCC)
Bu cilt kanserine de güneşe aşırı derece maruz kalmak neden olur ancak yanık izlerinde (ısı veya radyasyon tedavisinden) veya cildin kronik ülserlerinden de ortaya çıkabilir. Az sayıda vakada, SCC lenf düğümlerine ve diğer organlara yayılabilir.
Malign Melanom
Melanom, cilt kanserlerinin en az yaygın olanıdır. Ancak özellikle bu popülasyondaki bronzlaşma kullanım oranının yüksek olması nedeniyle 18-29 yaş arasındaki genç kadınlarda her yıl artmaktadır. Melanom çok tehlikelidir ve pigment üreten hücrelerin bulunduğu herhangi bir yerde meydana gelebilir, tüm cildi içerir (doğrudan güneşe maruz kalan bölgelerde olması gerekmez, ancak güneşe maruz kalma riski artırır), benler, doğum lekeleri, göz, lenf düğümlerine ve ötesine beyin, akciğerler, karaciğer de dahil olmak üzere diğer organlara yayılabilir. Düzenli cilt kontrolleri yapılmalıdır. Melanomun erken teşhis edilmesi çok önemlidir.
Kırışıklıklar / Yaşlanma
Kırışıklıkları yaşlanma ile ilişkilendiriyoruz fakat güneşe maruz kalma gelişmelerinde ve ne kadar erken ortaya çıktıklarında önemli bir faktördür. UV ışığı derideki kollajen ve elastik dokuya zarar verir. Bu nedenle kırılgan hale gelen kollajenler sarkmaya neden olur. Yaşlanma ve kırışıklık için UV ışığına maruz kalmaktan daha kötü olan tek faktörün sigara içmek olduğu söylenmektedir. Sigara içmek cildin sarımsı bir renk almasını ve derin kırışıklıklar ile kalınlaşmasına neden olur. Bazı insanların elmacık kemiklerinde güneşe maruz kalmaktan ve sigara içmekten dolayı beyaz kistler veya siyah noktalar oluşmaktadır. UV ışığına maruz kalma, yüzey hücrelerine zarar verdiği için ciltte beyaz ve koyu lekelere neden olur.
Bronzlaşma Yatakları ( Solaryum) Neden Güneş’ten Daha Zararlıdır ?
Birçok genç balodan önce kıyafetlerinde iyi görünmek için daha hızlı bronzlaşmak ister. Ancak kendilerine iyilik yapmazlar. Bronzlaşma yatakları, dış mekânda aldığınızdan çok daha yoğun olan UVA ışığını söndürür çünkü UVB ışığı kadar verimli çalışmaz. UVA ciltde UVB’den önemli ölçüde daha derine iner ve sadece cilt kanserine neden olmaz aynı zamanda daha derin kırışık bir cilt görünümüne de neden olur. Çalışmalar, bronzlaşma yatakları kullanan kişilerde malign melanom riskinin çok daha yüksek olduğunu göstermiştir.
Güneşten Korunma
Güneşe maruz kalmanın cildimize verdiği zararın çoğu önlenebilir. Güneşten koruyucu kremler güneşe çıkmadan 20 dakika önce uygulanmalı ve güneşte geçirilen iki saat sonunda ve yüzme gibi ağır terlemeye sebep olan aktivitelerden sonra tekrar uygulanmalıdır. UV filtreli güneş gözlükleri, uzun kollu veya kenarlı bir şapka ile kendinizi de koruyabilirsiniz. Uzun süre dışarıda olacaksanız, binanın, şemsiyenin veya altında yoğun gölgeye sahip bir ağacın altında oturun
