Kaş ve Kirpik Dökülmesi
Kaş ve kirpik dökülmesi birçok kişinin karşılaştığı bir sorundur. Kaş ve kirpiklerimiz gözlerimizi dış tehlikelerden korumak gibi pratik amaçlardan yüz ifademizi tanımlamaya kadar farklı işlevleri vardır.
Tıbbi literatürde kaş ve kirpik dökülmesi madarozis olarak isimlendirilir. Terim kel anlamına gelen antik Yunan madarosundan türetilmiştir.
Tam veya kısmi dökülme-seyrelme yaşam boyunca herhangi bir zamanda meydana gelebilir ve doğru ve hızlı bir tedavi oluşturmak için sebebin teşhis edilmesi zorunludur. Bu makalenin amacı bildiğimiz kadarıyla en yaygın kaş, kirpik dökülme ve seyrelme nedenlerinin anlatılması ve tedavilerine kısaca değinilmesidir.
Kaş ve kirpik dökülmesi eksilme veya tam dökülme şeklinde, tek taraflı ya da çift taraflı, skarlı- skarsız olabilir. Bu durum her şeyden önce yaşa bağlı fizyolojik bir fenomen olabildiği gibi birçok doğumsal durumun ve edinsel hastalığın da belirtisidir.
Kirpik ve kaşların insan anatomisinde kendine özgü görevleri vardır. Kirpikler, oküler bölgeyi ter, mikroorganizmalar, birikintiler ve hatta ışık, su ve rüzgâr gibi dış etkenlerden korumaya katılır. Yapılan bilimsel bir çalışmada alopesi areatası olan hastaların (Halk arasında saç kıran) %44,3’ünde değişken derecelerde oftalmolojik sorunlar (örn. oküler yüzey inflamasyonu, kuruluk ve blefarit) olduğunu bildirmişlerdir.
Pratik amaçlar dışında, ifadede ve estetikte kirpikler ve kaşlar çok önemli bir yere sahiptir.
Duyguların ifadesi ve sözsüz iletişim gibi yüz estetiğinin önemli bir yönünü temsil ederler. Bu sebeple kaş ve kirpik dökülmesi olan insanlar genellikle onları iyileştirebilecek çeşitli güzellik tedavileri ve ilaçlar ararlar. Yukarıdaki anlattığımız gibi fiziksel çekiciliklerinin azaldığını hisseden kişilerin bu anlamda yaşam kaliteleri de etkilenir.
Sadece erişkinlerde değil çocuklarda ve ergenlerde de yetişkinlerde olduğu kadar rahatsız edicidir. Bazı ergenlerin kendilerini ”tuhaf” göründüklerini hissettikleri için kaşlarının olmamasında oldukça rahatsız olduklarını bildirdikleri bilinmektedir. Bu yüzden spor gibi sosyal faaliyetlere katılımın azaldığı bildirilmiştir. Hastalar hastalıklarıyla başa çıkma ve hastalığı kabullenme eğilimindedir ancak duygusal etki sonsuza kadar kalır.
Erken yaşlarda ortaya çıkan madaroz altta yatan bir bozukluğun işareti de olabilir ve dermatolojik konsültasyon sırasında her zaman sorgulanmalıdır. Ne yazık ki, kirpik ve kaş dökülmesinin tedavisi için kesin bir tedavi kılavuzu yoktur. Mevcut ilaçların sınırlı sayıda olması ve tedavi edilmesi zor olan alanlar nedeniyle tedavi her zaman mümkün olmamaktadır. Bununla birlikte kayıptan sorumlu olan altta yatan hastalığı belirlemek Dermatologların en önemli görevidir. Böylece sadece tedavi değil hastalığın ilerlemesi açısından da avantaj elde edilir.
Kaş Dökülmesine Neden Olan Hastalıklar
Alopesi areata
Alopesi areata kaşlar ve kirpikler dahil olmak üzere saç bulunan herhangi bir bölgeyi tutabilen, skarlaşmayan alopesi ile karakterize otoimmün bir hastalıktır. Tedavide deri içine yapılan steroid enjeksiyonlar, sterodili kremler, prostoglandin analoglar, immunterapiler, JAK inhibitörleri gibi sistemik ilaçlar olabilir.
Trikotillomani
Trichotillomania gözle görülür saç kaybına yol açabilen tekrarlayan saç çekme veya yolma ile karakterize edilen bir durumdu. Çekme veya yolma otomatik veya odaklanmış olabilir. Özellikle beden odaklı tekrarlayıcı davranış bozukluğudur. Ayırıcı tanıda Trikoskopik muayane ile alopesi areata ve diğer hastalıklarda ayırt edilebilir.
Hafif ila orta dereceli vakalarda, hastalar tek başına veya ilaç tedavisiyle birlikte psikoterapiden fayda görebilirken, şiddetli formlarda ilaçla tedavi etmek gerekir. Bir ilacın diğerlerine tercih edilebilir olduğuna dair net bir gösterge olmamasına rağmen, çeşitli ilaçlar kullanılmıştır. Serotonin geri alım inhibitörleri, trisiklik antidepresanlar, antipsikotikler (olanzapin) ve opioid gibi psikoaktif ilaçlar gibi. Bunlar dışında N-asetilsistein (NAC) kolayca ve güvenli bir şekilde kullanılabilir.
Frontal Fibrozan Alopesi
Frontal fibrozan Alopesi (FFA) başlıca frontotemporal saç çizgisi ve kaşların selektif tutulumu ile karakterize edilen primer lenfositik skatrisyel bir alopesidir. Bazen kıl folikülü çevresinde eritem ile kısmi veya tam kaş kaybı, saç çizgisi tutulumundan önce veya sonra gelişebilir; bununla birlikte kaş dökülmesi aynı zamanda hastalığın tek belirtisi olabilir.
FFA kronik bir durumdur ve bu şu anda bu hastalık için onaylanmış kesin bir tedavi olmasa bile hastalığı durdurabilen hızını yavaşlatabilen tedaviler vardır. Hastalık aktivitesini kaybettikten sonra bu hastalara kaş ekimi yapılabilir. Saç köklerinin yaşamlarını sürdürme oranı değişkenlik gösterebilir.
Kaş ve Kirpik Dökülmesine Neden Olan Diğer Cilt Hastalıkları
Kaş ve kirpik dökülmesinde en yaygın nedenlerden bazıları, gözlerimizin çevresindeki cildi etkileyen hastalıklardır. Cildinizi tahriş eden ve zarar veren her şey kaşları ve kirpikleri de etkileyebilir. Madaroza neden olan en yaygın cilt hastalıkları şunlardır:
- Seboreik dermatit
- Egzama
- Sedef hastalığı
- Blefarit
- Kontakt dermatit
- Oküler rozasea
Bazı otoimmün hastalıklar da kaş ve kirpik dökülmesine (madaroz) neden olabilir. Otoimmün bir hastalık bağışıklık sistemimizle ilgilidir. Bağışıklık sistemi vücudumuzu korumakla görevli iken bilinmeyen bir nedenle vücuda saldırması sonucu otoimmün hastalıklar ortaya çıkar.
- Alopesi areata
- Lupus
- Skloredarma
- Sarkoidoz
Ayrıca cilt iltihaplarına neden olan veya kıl köklerine saldıran madaroza neden olan bazı enfeksiyonlar:
- Cüzzam
- Zona
- Frengi
- HIV ve AIDS
- Bazı mantar enfeksiyonları
Madarozisin diğer nedenleri; kemoterapi, radyasyon tedavisi, reçeteli ilaçlar, alerjik reaksiyonlar, uyuşturucu kullanımı, trikotilomani, hipotiroidizm, hipertiroidizim ve bazı kanser türleri sayılabilir.
Kaş ve Kirpik Dökülmesi Nasıl Tedavi Edilir?
Kaş ve kirpik dökülmesinin kesin bir tedavi klavuzu yoktur. Bu konunun uzman hekimleri özellikle dermatolog hekimler dökülmeye neden olan hastalığı tedavi ederler.
Madaroza neden olan sorun tedavi edildikten sonra kaş ve kirpiklerinizin tekrar çıkması beklenir. Yara izi olan durumlarda kaşlar ve kirpikler tekrar uzamayabilir. Bu durumda yapılması gereken kaş ve kirpik ekimi yapan bir saç ekim merkezi ile görüşmektir.
Kaş Dökülmesi Neden Olur?
Kaşlardan biri veya ikisi birden dökülüyorsa, kaşlar inceliyorsa bunun birçok nedeni vardır. Kaş dökülmesine neden olabilecek hastalıkları şöyle sıralayabiliriz:
Cilt hastalıkları; seboreik dermatit, kontakt dermatit, egzama, sedef hastalığı, oküler rozasea ve blefarit
Bağışıklık sistemi hastalıkları; alopesi areata, lupus, skleroderma, sarkoidoz
Enfeksiyon hastalıkları; cüzzam, herpes zoster, sifiliz, HIV, AIDS ve bazı mantar enfeksiyonları
Alınan ilaçlar ve kozmetik ürünler; kemoterapi, radyasyon tedavisi, alerjik reaksiyonlar, reçeteli ilaçların yan etkileri, uyuşturucu maddeler
Bunların dışında; trikotilomani, gözyaşı sistemindeki sorunlar, hipotiroidizm, hipertriodizim ve bazı kanser türleri.
Kaş ve kirpik dökülmesine neden olabilecek sağlık problemleri olarak sayılabilir.
Kaş Dökülmesi Tedavisinde Ne Yapılır?
Kaş ve kirpik dökülmesi tedavisinde en önemli nokta, altta yatan nedeni bulmaktır. Bunun için klinik tablonun uzman hekim tarafından çok iyi incelenmesi gerekir. Hasta muayenesi yapılıp, öyküsü alındıktan sonra birçok tedavi seçenekleri arasından en uygun olanı bulunabilir.
Minoxidil, topikal, enjekte edilebilir veya hap şeklindeki kortikosteroidler tedavide kullanılabilir. Bunlardan başka kaş dökülmesine sebep olduğu düşünülen hastalığa bağlı reçete edilmiş ilaçlar.
Ayrıca uzman hekimin uygun bulduğu hastalar için yapılabilecek kaş ekimi operasyonu kaş dökülmesinde tedavi yöntemi olarak kullanılır.
